25 lipca 2017

Słownictwo potrzebne, by wytłumaczyć anglojęzycznym ludziom sytuację w Polsce

autor: Konsorcjum Praktyk Postartystycznych

Zgaduję, że jeśli jesteś czytelniczką_kiem blogów to całkiem sprawnie korzystasz też z social media. Być może obserwują Cię osoby z zagranicy, być może masz tam znajomych, rodzinę, przyjaciół. Przez ostatnie parę dni wzmogło się zainteresownie „spacerowaniem”, a wraz z nim – zaintersowanie zagranicznych mediów sytuacją w Polsce. Jeśli chcesz się zapoznawać z tymi relacjami, lub rozmawiać o tym po angielsku, żeby Twój głos docierał poza własne poletko, poniżej znajdziesz zestaw przydatnych wyrażeń i słów.

Kto?

  • Prezydent – president
  • Premier – PM, Prime Minister
  • Minister (Sprawiedliwości) – the Minister (of Justice)
  • Sąd Najwyższy – Supreme Court (rzadziej: nation’s Top Court)
  • Krajowa Rada Sądownictwa – National Council of the Judiciary (of Poland)
  • Prokurator Generalny – Public Prosecutor General / Attorney General
  • Przewodniczący Rady Europejskiej – European Council President
  • partia rządząca – ruling party
  • opozycja – opposition
  • Prawo i Sprawiedliwość – Law and Justice
  • przewodniczący partii – party leader
  • społeczeństwo – sociey / the public / the people
  • protestujący – the protesters
  • liczba ludzi na wydarzeniu – a turnout
  • Polacy – Poles / Polish people
  • ruch obywatelski – citizens’ movements (oddolny: grassroot)
  • lewicowy – left-wing (w USA można porównywać do Democratic Party)
  • prawicowy – right-wing (w USA można porównywać do Republican Party)

Gdzie?

  • Rzeczpospolita Polska – The republic of Poland
  • stolica – the capital city
  • sądy – courts / courthouses
  • Sejm, pod Sejmem – parliament, in front of the parliament building
  • Senat – senate
  • przed rezydencją letnią prezydenta – in front of president’s summer residence
  • na ulicach – on the streets
  • w parkach – in the parks
  • na placach – in the squares
  • w całym kraju – across the country
  • wolne media – independet media
  • media rządowe – government-controlled media
  • telewizja państwowa – national television (channels)

Kiedy?

  • wieczorem – in the evening
  • pod osłoną nocy – under cover of night / under the veil of night
  • w PRLu – in PPR times, during the communism era
  • wcześniej / uprzednio – before / prior to
  • obecnie – at present / presently
  • w oświadczeniu / w orędziu – in his/her/a statement
  • pośród / w trakcie protestów – amid protests

Co?

  • reforma sądownictwa – judicial reforms
  • wolne sądy – (also a hashtag) Free Courts
  • kontrowersyjne prawo controversial law
  • porządek konstytucyjny – constitutional order
  • zagrabienie władzy – a power-grab
  • protesty antyrządowe – anti-government protests / demonstrations
  • trójpodział władzy – separation of powers / tripartite of power
  • proponowane rozwiązania – proposed measures
  • prawa człowieka – human rights
  • kompetencje prezydenta – powers of the president
  • rządy autorytarne – authoritarian rule
  • sądy powszechne – lower courts
  • znicze / świece / latarki – vigil lights / candles / torchlights
  • flagi UE / Polski / tęczowe – EU / Polish / rainbow (lub: Pride) flags
  • łańcuch światła – (also a hashtag) a chain of light
  • pokojowy opór – peaceful resistance
  • niepokoje społeczne – social unrest
  • zamieszanie / bałagan – a turmoil / a mess / chaos
  • zamach stanu – a coup (d’etat) / an overthrow / a putsch
  • wcześniejsze wybory – early election
  • narastający konflikt – an escalating conflict
  • 10 minut ciszy – 10 minutes of silence
  • przemówienia / wystąpienia – speeches
  • wspólne śpiewanie hymnu – collective singing of the national anthem
  • solidarność – solidarity
  • wolność – liberty / freedom

Jak?

  • zawetować ustawę – to veto a bill / to wield a veto / to reject legislation
  • podpisać ustawę – sign a bill into effect
  • żądać veta – to demand veto
  • uchwalić ustawę – to pass a bill
  • odrzucić reformę – to scrap the reform
  • wprowadzić poprawki – to amend a law
  • mieć większość – to have majority (in)
  • ugiąć się (poddać się presji) – to back down (to bow down to pressure)
  • oddać od głosowanie / głosować – to put up for voting / to vote
  • protestować – to protest
  • maszerować – to march
  • rozlać się po ulicach – to flood / to pour into the streets
  • stanąć w obronie – to stand up in defence of/ to defend
  • ogranicza niezawisłość – limits the independence
  • skandować – to chant
  • wyznaczać / wybrać następców – to appoint / to choose (somebody’s) replacement
  • czuwać przed sądami – hald vigils in front of courtouses
  • zawłaszczyć – to hijack / to appropriate
  • zapobiec kryzysowi – avert a crisis
  • walka z korupcją – to fight corruption
  • nazywa ich „spacerowiczami” – refers to them as „pedestrians / ramblers / people on a walk”
  • grozić intervencją – to threaten to intervene

Jaki?

  • niekonstytucyjny – unconstitutional
  • populistyczny – populist
  • nieprzemyślany – inconsiderate / not thought through
  • potrzebny (od dawna) – (long) needed

 

Z podziękowaniami za dodatkowe sugestie dla: Barbary Sinicy, Jakuba Jacka, Magdaleny Garczarczyk, Katarzyny Barczyk, Wojciecha Wawrzaka i Konrada Kadłubowskiego-Wagnera <3